Κατσαρίδες

Υγειονομική Σημασία
Οι κατσαρίδες αποτελούν αντιαισθητικό θέαμα και προκαλούν φοβίες στον σύγχρονο άνθρωπο. Είναι γνωστοί φορείς παθογόνων μικροοργανισμών που μπορεί να προκαλέσουν μεταδοτικά νοσήματα όπως σαλμονέλωση. Έχει βρεθεί ότι μεταφέρουν μεγάλο αριθμό βακτηρίων και μυκήτων ενώ σχετίζονται και με τη μετάδοση ιώσεων με σοβαρές επιπτώσεις για τον άνθρωπο. Δύνανται να επιμολύνουν με παθογόνους μικροοργανισμούς τα τρόφιμα με τις εκδύσεις τους, τις προσβολές που προκαλούν και τα αποχωρήματά τους.
Πολύ συχνά είναι υπεύθυνες για αναπνευστικά προβλήματα, όπως άσθμα και δύσπνοια, καθώς και δερματίτιδες, κνησμό κ.ά.
 

Κυριότερα είδη είναι τα Blattella germanica (Blattellidae), Blatta orientalis και Periplaneta americana (Blattidae). Είναι κοσμοπολιτικά έντομα και ιδιαίτερα διαδεδομένα στην Ελλάδα.

Βιολογία

Τα περισσότερα είδη είναι εδαφόβια. Δραστηριοποιούνται κατά την νύχτα και κρύβονται κατά την ημέρα. Προτιμούν αυξημένη υγρασία ενώ διαβιούν ομαδικά σε κατάλληλα καταφύγια κοντά σε πηγές τροφής. Τα είδη τα οποία συναντούμε στα κτίρια κατά την ημέρα κρύβονται σε υγρά και σκοτεινά σημεία όπως ρωγμές και σχισμές (π.χ. ανάμεσα στα τούβλα, πίσω από ξεκολλημένα πλακάκια, κάτω από παλιές ταπετσαρίες, πίσω από εικόνες, μεταξύ επίπλων και τοίχων, στις σωλήνες αποχέτευσης κ.ά.).

Αντιμετώπιση:

Όταν ανακαλυφθεί κάποια εστία γίνεται απευθείας ψεκασμός. Αυτό γίνεται στα φρεάτια της αποχέτευσης ή με την μετακίνηση ογκωδών αντικειμένων όπως ψυγείων κ.τ.λ. Στις επιφάνειες όπου συνήθως κινούνται, διενεργούνται υπολειμματικοί ψεκασμοί.
Εκεί το φάρμακο θα πρέπει να παραμείνει για καιρό για να εξοντώνει κάθε νέο άτομο που θα έρθει σε επαφή με την ψεκασμένη επιφάνεια. Σε χώρους όπου ο ψεκασμός είναι αδύνατος όπως σε έναν ηλεκτρολογικό πίνακα ή σε ένα χώρο τροφίμων γίνεται τοποθέτηση ειδικού δολώματος σε μορφή πήγματος (gel). Επιπροσθέτως σε οικίες, ιδιαίτερα για τη γερμανική κατσαρίδα, απαιτείται η εφαρμογή πήγματος gel σε πιθανές εστίες.

Τοποθέτηση gel στους μεντεσέδες των ντουλαπιών για την αντιμετώπιση της γερμανικής κατσαρίδας.
 

Ψαράκι

Τα ψαράκια (Lepisma saccharina – λέπισμα το αργυρόχρουν) είναι έντομα με μέγεθος περίπου 12 χιλιοστά και σκεπάζονται από ασημί λέπια. Είναι έντομα. που τρέφονται με βιβλία και χαρτικά γενικά και συχνά δημιουργούν καταστροφές στο σπιτι
Η κοιλιά του ψαράκι, εντόμου καταλήγει σε 3 κερκίδια (ουρίτσες). Το χρώμα τους είναι γκριζωπό και το σχήμα τους μοιάζει με ψαράκι από όπου και πήρε την ονομασία αυτή. Τα ψαράκια συναντούμε συχνά σε πατάρια των σπιτιών ή δημοσίων κτιρίων, βιβλιοθήκες στα βιβλία και πίσω από κορνίζες και έργα τέχνης.
Τα ψαράκια τρέφονται με την αμυλόκολλα των βιβλίων, ταπετσαρίες, μονωτικά υλικά καθώς και «κολλαρισμένα» υφάσματα όπως επίσης κάθε είδους αμυλούχες τροφές.

https://en.wikipedia.org/wiki/Silverfish

Τα ψαράκια δεν τσιμπούν τον άνθρωπο. Αντιμετωπίζονται με νεφελοψεκασμό. Η μέθοδος αυτή επιτρέπει σο εντομοκτόνο να προσεγγίσει όλες τις επιφάνειες όπου κρύβονται τα ψαράκια.

Ακάρεα σκόνης

Τα ακάρεα σκόνης προκαλούν αλλεργικές αντιδράσεις όπως η αλλεργική ρινίτιδα, το άσθμα και το έκζεμα και επιδεινώνουν την  ατοπική δερματίτιδα. Συνήθως συγκεντρώνονται σε ζεστά και υγρά μέρη όπως τα στρώματα των κρεβατιών. Θεωρείται πως η εισπνοή τους από τον άνθρωπο κατά τη διάρκεια του ύπνου εκθέτει το ανθρώπινο σώμα σε κάποια αντιγόνα που τελικά προκαλούν αντιδράσεις υπερευαισθησίας.  Τα ακάρεα της σκόνης θεωρούνται από τα χειρότερα αλλεργιογόνα. 
 

https://www.quora.com/Can-air-purifiers-kill-dust-mites

Αντιμετωπίζονται με ειδικά εντομοκτόνα που εφαρμόζονται στο στρώμα, με έκθεση του στρώματος στο ηλιακό φώς ή με υποκαπνισμό του στρώματος αφού καλυφθεί αεροστεγώς με νάιλον σε εξωτερικό φυσικά χώρο.

Κοριοί

Οι κοριοί είναι παρασιτικά έντομα της οικογενείας Cimicid και τρέφονται αποκλειστικά με αίμα. Ο κοινός κοριός, είναι και το πιο γνωστό, δεδομένου ότι προτιμά να τρέφετε με αίμα από θερμά σώματα.
Προτιμάει τα ζεστά σπίτια και ιδιαίτερα κοντά ή μέσα στα κρεβάτια και στα κλινοσκεπάσματα ή άλλες περιοχές του ύπνου. Δραστηριοποιούνται κυρίως την νύχτα, αλλά δεν είναι αποκλειστικά νυκτόβια. Συνήθως τρέφονται χωρίς να γίνονται αντιληπτοί.
Από τα δαγκώματα των κοριών μπορούν να προκύψουν μια σειρά από δυσμενείς επιπτώσεις στην υγεία του ανθρώπου, όπως δερματικά εξανθήματα, και αλλεργίες. 

Μπορούν να κάνουν 5-7 αυγά την ημέρα και 200-500 κατά την διάρκεια της ζωής τους. Οι θηλυκοί κοριοί γεννούν σε προστατευμένη θέση (στρώμα ραφές, ρωγμές στα ελατήρια κλπ.). Οι νύμφες, όπως και οι ενήλικες λαμβάνουν τα γεύματα αίματος από θερμόαιμους ξενιστές, όπως οι άνθρωποι, άλλα θηλαστικά και πτηνά στην περίπτωση πάντα που δεν μπορούν να βρουν άνθρωπο ξενιστή. Οι ενήλικες κοριοί έχουν το μέγεθος ενός σπόρου μήλου. Η τυπική διάρκεια ζωής ενός κοριού είναι 6-12 μήνες και μπορεί να επιζήσουν για μεγάλες χρονικές περιόδους χωρίς τροφή. Υπάρχουν και αναφορές πως μπόρεσαν να ζήσουν και πάνω από χρόνο χωρίς τροφή.

Αντιμετώπιση
Η αντιμετώπιση των κοριών γίνεται με εκνεφωτή και σχετικά μεγάλη δόση εντομοκτόνου στο διάλυμα ώστε το εντομοκτόνο να καλύψει όλες τις επιφάνειες της κατοικίας (τοίχους, οροφή, δάπεδο, έπιπλα) ακόμα και τις ρωγμές και χαραμάδες που κρύβονται κατά τη
διάρκεια της ημέρας τα έντομα. Με ιδιαίτερη προσοχή εξετάζουμε τα στρώματα και συνήθως ψεκάζονται και αυτά ή υποβάλλονται σε υποκαπνισμό αφού καλυφθούν αεροστεγώς με νάιλον εκτός της οικίας.

Σαράκι

Ξυλοφάγα έντομα (αγγλ. Wood insects, Powderpost beetles) είναι  έντοµα  που είναι γνωστά και ως σαράκια. Είναι ζωικοί μικροοργανισµοί που τρέφονται µε όλο το υλικό του ξύλου.Τα περισσότερα (όχι όλα) ξυλοφάγα έντοµα έχουν το δικό τους βιολογικό κύκλο
που είναι ο ακόλουθος:
Αυγά ➙ Προνύµφη ➙ Νύµφη ➙ Τέλειο έντοµο

Μέσα στο ξύλο, η προνύµφη του εντόµου µπορεί να ζήσει από 1 έως 5 χρόνια. Στο διάστημα αυτό αρχίζει τη διάνοιξη οπών και στοών µέσα σ’ αυτό. Γενικά, τα έντοµα ευνοούνται από σχετικά µεγάλες θερµοκρασίες και µικρά ποσοστά υγρασίας του ξύλου.

Τα σπουδαιότερα έντοµα που προσβάλλουν τις ξύλινες κατασκευές είναι:
 

Το κοινό σαράκι
Είναι το πιο κοινό ξυλοφάγο έντοµο στη χώρα µας και προσβάλλει έπιπλα, έργα τέχνης, ταβάνια, σκεπές και πατώµατα. Το κοινό σαράκι έχει δύο σκληρά εξωτερικά φτερά (επιστηµονικό όνοµα: Anobium punctatum). Οι τρύπες εξόδου του τέλειου εντόµου είναι κυκλικές µε διάµετρο περίπου 1,5 mm και έχουν διαγνωστική αξία.

Υλότρυπος ή ξυλοφάγος παλιών σπιτιών
Είναι ένα κοινό έντοµο που προσβάλλει το σοµφό ξύλο κωνοφόρων ειδών, κυρίως σε στέγες αλλά και σε πόρτες, παράθυρα και πατώµατα. Φέρει δύο µακριές κεραίες. Το επιστηµονικό όνοµά του είναι Hylotrypes bajulus. Οι προνύµφες ανοίγουν στοές και προκαλούν χαρακτηριστικό θόρυβο που έχει διαγνωστική αξία.

Παρκετοέντομο ή Λύκτος
Είναι αρκετά κοινό έντοµο επειδή προσβάλλει κυρίως τα παρκέτα. Το επιστηµονικό όνοµά του είναι Lyctus linearis. Οι τρύπες εξόδου του τέλειου εντόµου μοιάζουν µε αυτές του κοινού σαρακιού. Ανοίγει στοές και παράγει πολύ λεπτή σκόνη που ωθείται προς την επιφάνεια του ξύλου σε μικρούς σωρούς. Είναι πολύ επικίνδυνο, αφού µπορεί να προσβάλλει το ξύλο κατά τη διάρκεια της φυσικής ξήρανσης.

Το σαράκι –όποιο είδος και αν είναι –αντιμετωπίζεται με υποκαπνισμό. Είναι η μοναδική μέθοδος που έχει αποτέλεσμα διότι το αέρι έχει την ιδιότητα να εισχωρεί στο εσωτερικό της ξυλείας και σκοτώνει το σαράκι σε όλα τα στάδια αναπτυξής του.

Τερμίτες

Οι τερμίτες είναι μακράν το πιο επικίνδυνο έντομο για το ξύλο, σε όλα τα μέρη του πλανήτη. Έχουν τελείως διαφορετικό κύκλο ζωής. Ανήκουν στα ισόπτερα και υπάρχουν 5.000 είδη. Προκαλούν πολύ μεγάλες ζημιές και διακρίνονται σε υπόγειους τερμίτες (Reticulitermes lucifugus) και σε τερμίτες ξηρών ξύλων (Calotermes flavicollis). Οι υπόγειοι τερμίτες εγκαθίστανται κατά κοινωνίες μόνιμα μέσα στο έδαφος και σε συνθήκες υγρασίας και έλλειψης φωτός. Από εκεί μέσα από σκοτεινές στοές προσβάλλουν ξύλα κωνοφόρων και πλατυφύλλων σε χρήση, όπως στύλους, πασσάλους, ξυλεία ορυχείων, ξύλινες γέφυρες, ξύλινα σπίτια, παλαιά ιστορικά κτίρια. Η βασίλισσα ζει πολλά χρόνια (70-80) και γεννά χιλιάδες αυγά κάθε μέρα.
 

Οι υπόγειοι τερμίτες κατασκευάζουν χαρακτηριστικά "τούνελ" ώστε να κινούνται χωρίς να δέχονται το ηλιακό φως.

Οι τερμίτες των ξηρών ξύλων προσβάλλουν απ’ ευθείας το ξύλο μέσα στο οποίο κατασκευάζουν στοές, αφήνοντας στην εξωτερική επιφάνεια, ένα λεπτό στρώμα ξύλου.

Αντιμετώπιση: Τα συνηθισμένα εντομοκτόνα δεν έχουν αποτελεσματικότητα στους τερμίτες. Το μόνο εντομοκτόνο που έχει δράση είναι to fipronil .Η δραστική αυτή δεν γίνεται αντιληπτή από τους τερμίτες.
Γίνεται εφαρμογή με δημιουργία χημικού φράγματος γύρω από την προσβεβλημένη οικία. Αυτό γίνεται με διάνοιξη μικρής τάφρου 30cm και στη συνέχεια εμποτίζεται το έδαφος με το ειδικό εντομοκτόνο. Έτσι δημιουργείται ένα φράγμα από το όποιο οι διερχόμενoι τερμίτες πεθαίνουν.

Μια οικονομικότερη μέθοδος είναι η έγχυση εντομοκτόνου με βάση το fipronil σε διάφορα σημεία της διαδρομής των τερμιτών καθώς και στα προσβεβλημένα μέρη του ξύλου. Οι τερμίτες μεταφέρουν τη δηλητηριασμένη τροφή στην φωλιά τους διανέμοντας την στα υπόλοιπα μέλη της αποικίας με αποτέλεσμα της εξόντωση του πληθυσμού.

Μύγες

Οι μύγες ανήκουν στην τάξη των Διπτέρων. Υπάρχουν πολλά είδη με πιο σημαντικά την οικιακή μύγα (Musca domestica: Muscidae) Είναι ολομετάβολο έντομο, δηλαδή υφίσταται πλήρη μεταμόρφωση κατά τη διάρκεια του βιολογικού του κύκλου, με τέσσερα στάδια ανάπτυξης: αυγό, προνύμφη, νύμφη (pupa) και ακμαίο (ενήλικο). Μπορεί να αναπαράγεται με εξαιρετική ευκολία τόσο εξαιτίας της ικανότητάς της να εναποθέτει αυγά στο εσωτερικό οποιουδήποτε οργανικού υλικού σε αποσύνθεση, όσο και χάρη στην ταχύτητα με την οποία αναπτύσσονται οι προνύμφες και γίνονται ακμαία (μύγες), τα οποία με τη σειρά τους αναπαράγονται ταχύτατα. Η διάρκεια του βιολογικού κύκλου της οικιακής μύγας, σε ευνοϊκό περιβάλλον, είναι 25-30 μέρες (συχνά και συντομότερα), κατά τη διάρκεια των
οποίων μπορεί να εναποθέσει έως και 1000 αυγά.

Οι μύγες δραστηριοποιούνται κατά τη διάρκεια της ημέρας ή όταν υπάρχει επαρκής φωτισμός και το βράδυ αναπαύονται σε διάφορες επιφάνειες (π.χ. γωνίες δωματίων, οροφές κ.τ.λ.).
 

Μύγα των φρούτων
Στην οικογένεια Δροσοφιλίδες (Drosophilidae) ανήκει μία μικρή μύγα: η μύγα των φρούτων ή μύγα του ξιδιού ή μύγα του μούστου. Πιο γνωστό είδος είναι το Drosophila melanogaster, αλλά υπάρχουν και άλλα συναφή είδη που προκαλούν παρόμοιες προσβολές. Αναπτύσσεται κατά προτίμηση σε φρούτα και λαχανικά σε στάδιο ζύμωσης αλλά και σε άλλες αποσυντιθέμενες οργανικές ύλες.

Θωράκιση: Σίτες στα παράθυρα οικιών ή χώρων τροφίμων, αεροκουρτίνες ή κουρτίνες με πλαστικές λωρίδες σε εισόδους χώρων τροφίμων.
Αντιμετώπιση: Στοχευμένοι ψεκασμοί με ακμαιοκτόνα και προνυμφοκτόνα εντομοκτόνα σε οργανικά υλικά που αποτελούν σημεία αναπαραγωγής όπως οι κοπροσωροί και οι σωροί των σκουπιδιών στο αστικό και περιαστικό περιβάλλον. Επιπλέον, συστήνεται η εφαρμογή υπολειμματικών ψεκασμών με ακμαιοκτόνα σε σημεία που «φωλιάζουν» (εστίες ανάπτυξης κ.τ.λ.). Μια αρκετά διαδεδομένη τεχνική είναι η εφαρμογή εντομοκτόνων σε μορφή δολώματος, τα οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν σε συγκεκριμένους χώρους, είτε ως επιχρίσματα είτε ως δολώματα.

Συνιστάται η χρήση ηλεκτρικών μηχανών παγίδευσης ιπταμένων εντόμων. Οι συσκευές αυτές λειτουργούν προσελκύοντας τα έντομα με εκπομπή υπεριώδους ακτινοβολίας (UV, ultraviolet) και στη συνέχεια τα παγιδεύουν σε μία κολλώδη επιφάνεια. Οι παγίδες UV μπορεί να είναι διακριτικές ή μη, επιτοίχιες ή οροφής και με λυχνίες ισχύος ανάλογης του χώρου.
 

Δροσόφιλα (University of Nebraska-Lincoln Dept of E)

Σφήκες

Οι σφήκες όταν είναι δυνατή η προσέγγιση της φωλιάς τους αντιμετωπίζονται με απευθείας ψεκασμό με ψεκαστήρα χαμηλής πίεσης ή εκνεφωτή. Σε άλλη περίπτωση εξωτερικών χώρων όπου η φωλιά είναι αδύνατον να βρεθεί τοποθετούνται κατάλληλα δολώματα.
Οι σφήκες μεταφέρουν την τροφή στη φωλιά και επιτυγχάνεται η εξολόθρευση της αποικίας.